Van oudsher verdelen we de mensheid in twee groepen, met aan de ene kant de bronstige man, en aan de andere kant het timide vrouwtje. Hoe zit het nou echt met die m/v-verschillen? Wat zeggen de cijfers? En welke rol speelt testosteron? Wat is natuur en wat is cultuur?

We beseffen steeds meer dat mannen en vrouwen verschillen in de wijze waarop ze reageren op geneesmiddelen.

De aanwijzingen over wezenlijke verschillen tussen het darmmicrobioom van mannen en vrouwen zijn steeds duidelijker.

Cardiovasculaire gebeurtenissen ontstaan gemiddeld 7-10 jaar later bij vrouwen dan bij mannen omdat zij relatief ‘beschermd’ zijn door hun oestrogene hormonen in de vruchtbare levensfase. Vrouwen maken echter een inhaalslag op middelbare leeftijd.

We willen natuurlijk dat iedereen gelijk behandeld wordt. Maar in de gezondheidszorg is juist het omgekeerde essentieel. Want: iedere patient is anders.

In 2020 gaven we 116 miljard euro uit aan de zorg, dat is per persoon gemiddeld € 6660,-.¹ Dit is ruim 8% meer dan in 2019. De meeste kosten zaten in de verpleging, verzorging en bij de medisch specialistische zorg.² Men wijt dit aan ‘vergrijzing en steeds duurdere zorg’. Maar wat dit eigenlijk betekent, is dat wij als dokters niet in staat zijn mensen gezond oud te laten worden. En dat klopt. In mijn spreekkamer behandelde ik mijn patiënten tot enkele jaren geleden louter met interventies (vooral medicijnen) die wel symptomen doen verdwijnen, maar niet de onderliggende oorzaak aanpakken. Eigenlijk kan ik dat als dokter ook helemaal niet, maar de patiënt zelf wel! Het gaat hier immers veelal om oorzaken die met behulp van leefstijl en voeding aan te pakken zijn. Denk aan een teveel van iets (macronutriënt-rijk voedsel, suikers, verkeerde vetten, stress, toxische stoffen en relaties), een tekort van iets (micronutriënt-rijk voedsel, gezonde mitochondriën, inspanning en ontspanning, slaap) of een metabole chaos, bijvoorbeeld ten gevolge van te veel of te vaak eten of medicatiegebruik.

Ontsteking en metabolisme zijn innig met elkaar verbonden. Bij ontsteking verandert ons metabolisme en verandering van metabolisme zet druk op onze inflammatoire/anti-inflammatoire balans. De evolutionaire achtergrond is gelegen in 'danger signals'. Vele, zo niet alle, ongunstige leefstijlfactoren (LAMPs), maar ook infecties (PAMPs) en fysieke trauma’s (DAMPs) zetten de 'meta-flammatie-as' onder druk. Ongunstige leefstijlfactoren zijn: wanvoeding, onvoldoende bewegen, abnormaal microbioom, onvoldoende slaap, milieuverontreiniging inclusief roken, en chronisch stress. Deze factoren vertonen interactie, en evenzo zijn er interacties tussen leefstijl, infecties en trauma’s.

De definitie van personalized nutrition is 'het gebruik van persoonlijke informatie, dat wetenschappelijk gebaseerd met als doel om de gebruiker te empoweren om een duurzame positieve verandering in voedingsgedrag te bewerkstelligen. Dit zou vervolgens kunnen resulteren in meetbare effecten op persoonlijke doelen zoals gezondheidsbevordering, of ziekte verbetering of omkering'.

Een patiënt die geen gezonde gewoontes ontwikkelt, zelfs niet als zijn gezondheid erom vraagt, noemen we vaak ‘niet gemotiveerd’. Maar helpt dat label ook om hem in beweging te krijgen?

Is een patiënt verslaafd als hij of zij het eetgedrag niet verandert, terwijl dit wel beter is? En is een patiënt ernstig verslaafd als het veranderen niet lukt ondanks adviezen van een zorgprofessional of professionele begeleiding, zoals leefstijlcoaching?

Voor de derde maal zal leefstijl- en huisarts Lieneke van de Griendt de keynotes aan elkaar praten, de inleiding verzorgen en een casus presenteren. 

Tien jaar geleden werd je nog als charlatan onderuit gehaald als je sprak over een 'neuro-inflammatie'. Men was er nog steeds van overtuigd dat de hersenen beschermd werden tegen immunologische indringers en dat de default status van de hersenen gedefinieerd kond worden als immuuntolerant of zelfs immuun-geprivilegieerd, wat zou betekenen dat immuuncellen niet eens binnen zouden kunnen komen. Niets blijkt minder waar te zijn. Immuuncellen bezoeken de hersenen continu en blijken cytokinen te produceren die zorgen voor het gedrag dat nodig is om in bepaalde situaties te kunnen functioneren.

In Nederland worden psychofarmaca veel gebruikt. Soms slaat de reguliere therapie niet goed aan of heeft de patient last van bijwerkingen. Gezondheidsprofessionals worden dikwijls bezocht door deze patiënten die op zoek zijn naar een natuurlijker alternatief. Is de complementaire suppletie dan wel veilig te combineren met de reguliere medicatie?

Lieneke van de Griendt zet de toon van het congres door metabole disfunctie te positioneren als gemeenschappelijke noemer van uiteenlopende chronische ziekten.

In een tijdperk waarin media vol staan met dieettrends en leefstijladvies, onderzoekt dr. Eline Dekeyster de wetenschappelijke onderbouwing van deze claims, specifiek gericht op vasten en het ketogeen dieet.

Hart- en vaatziekten zijn het gevolg van de interactie van risicofactoren met de vaatwand, de interactie van risicofactoren onderling en van de adequate preventie en eventueel behandeling van al deze risicofactoren. Ons metabolisme speelt een centrale rol bij hart- en vaatziekten omdat ons metabolisme vrijwel elke risicofactor beïnvloedt. Ons metabolisme is voor een groot deel te beïnvloeden met onze leefstijl en zo zijn hart en vaatziekten, via leefstijl, metabolisme en risicofactoren voor een groot deel te beïnvloeden met leefstijl.

Muskiet richt zich op de mechanismen die een suboptimale leefstijl verbinden met ziekte.