Zijn voedingssupplementen onnodig of tegenwoordig een noodzakelijk kwaad?

Hoewel de eerste bacterie pas in 1676 is beschreven door Antoni van Leeuwenhoek werden ze al millennia lang onbewust gebruikt voor onder andere het fertiliseren van grond en het fermenteren van voedsel.

Personalised healthcare is based on the premise that we are all unique – through deeper understanding of an individuals’ genotype.

Het belang van een gezonde omega-3-index voor onder andere ons brein, ons hart en onze ogen als onderdeel van gezond ouder worden staat buiten kijf. Ook wordt er steeds meer bekend over omega-3 en het effect op ons microbioom, de verzameling bacteriën in onze darmen.

Tijdens deze workshop gaat Monique van Kwawegen dieper in op de risico’s van nutriënttekorten en wat het gevolg daarvan kan zijn op het microbioom.

De algehele gezondheid van vrouwen, maar ook mannen, valt of staat met een goede hormonale werking en balans. Oestrogenen zijn een groep steroïdhormonen met een brede werking in het lichaam. Ze spelen een cruciale rol in de gezondheid van vrouwen in de vruchtbare jaren en kunnen in het geval van verstoringen ernstige hormonale klachten veroorzaken.

Tijdens deze workshop gaat Mohammed Boulahrir dieper in op de invloed van vroegtijdige stress en de invloed hiervan op het microbioom.

Tijdens deze workshop bespreken we waarom en bij welk type klachten een ontlastingsonderzoek een mooie aanvulling kan zijn in je praktijk of behandeling. We bespreken hoe de testen zijn opgebouwd, hoe je ze kunt lezen en interpreteren. Welke waarden worden er gemeten? Welke analyses worden er gemaakt? Belangrijke markers, zoals bijvoorbeeld calprotectine, sec. IgA en zonuline komen aan bod en we bespreken wat dat betekent voor de darmgezondheid van je cliënt. Je wordt meegenomen in de wervelende wereld van de vele verschillende darmbacteriën, hun samenstelling en functie.

Het maag-darmkanaal herbergt een complex microbieel ecosysteem, bestaande uit bacteriën, gisten, schimmels, bacteriofagen en andere virussen, evenals protozoa en archaea. Commensale bacteriën (darmmicrobiota) vervullen samen met hun genen en genproducten, gezamenlijk het darmmicrobioom genoemd, verschillende functies die een grote invloed hebben op de fysiologie van de gastheer zoals het moduleren van de immuunafweer, de hersenfunctie en het reguleren van het metabolisme van de gastheer.

Indicatiespecifieke probiotica zijn probiotica waarvan de stammen speciaal geselecteerd zijn op hun bewezen positieve werking bij specifieke indicaties. Door de krachten van verschillende bacteriestammen met een specifieke werking te bundelen, ontstaat een gerichte, effectieve interventie op het microbioom.

Het microbioom. We leren er iedere dag meer over. Inmiddels weten we dat niet alleen bacteriën belangrijk zijn voor een gezond microbioom, maar ook schimmels en virussen. Het gaat om balans in het microbioom. Zodra disbalans ontstaat, staat gezondheid onder druk en kunnen er een veelheid aan klachten ontstaan.

Het microbioom van de darm is een vast bestanddeel geworden in de complementaire praktijk. Er is veel informatie over de verschillende bacteriën en bacteriefamilies. Wat ontbreekt, is de link naar hun daadwerkelijke activiteit bij de gastheer, ofwel de mens. Pas wanneer dit bekend is, kan een passende ondersteuning worden gegeven. Dit nieuwe inzicht verruimt de bestaande kennis en maakt duidelijk dat door alleen het kwantificeren van de bacteriën (al zijn het er nog zoveel) geen uitspraak kan worden gedaan over hun gezondheidsbevorderende of -verminderende effect.

Onze darmmicrobiota bestaat uit miljarden micro-organismen, waaronder bacteriën, gisten en zelfs virussen, die symbiotisch samenleven. Verscheidene factoren kunnen het evenwicht van de darmflora verstoren, zoals het gebruik van medicijnen (vooral antibiotica), veranderingen in voedingspatroon, alcoholconsumptie, reizen en stress.

Ons immuunsysteem en het microbioom staan nauw met elkaar in verbinding. De bacteriën in onze darmen hebben een grote invloed op de stofwisseling, het immuunsysteem en het brein. En andersom werkt dat ook zo. Is er bijvoorbeeld sprake van laaggradige ontstekingen, het metabool syndroom, overgewicht of stress, dan verstoort dat het microbioom. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat wanneer je gezond gaat eten en voldoende pre- en probiotica neemt, het vaak niet lukt om het microbioom te verbeteren. Met andere woorden, de verstoorde stofwisseling houdt een verbetering van het microbioom tegen.

Volgens schattingen ondervinden 10% van de mensen die geïnfecteerd raken met het coronavirus daar maanden later nog steeds klachten van. Binnen de Precision for More Oxygen (P4O2) COVID-19-studie zijn mensen met long covid gekarakteriseerd om erachter te komen wat er precies fout gaat. In de studie wordt gezocht naar aanknopingspunten voor mogelijke behandelingen. Eerdere onderzoeken hebben aangetoond dat het microbioom bepaalde ziekten zowel positief als negatief kan beïnvloeden. Daarbij kan het microbioom in de darmen ook effect kan hebben op longgerelateerde ziekten op basis van metabolieten in het bloed.

De kennis over het darmmicrobioom is gestaag groeiende. De verwachting is dat over 25 jaar vele verbanden kunnen worden gelegd tussen darm-bacteriën en het ontstaan van ziektebeelden. Toch kun je vragen stellen over de diagnostische waarde van het microbioom op dit moment. Is het bijvoorbeeld mogelijk om een parasitaire belasting te herkennen in een microbioomtest? Heeft een microbioomtest een diagnostische waarde of zijn er meer gegevens nodig?

Diverse wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het gebruik van humus- en fulvinezuur (humussubstanties) positieve gezondheidseffecten kan hebben, waaronder het verbeteren van de darmgezondheid. De laatste tijd schrijven de media volop over de hoeveelheden bestrijdingsmiddelen, glyfosaat en PFAS die gevonden worden in ons water en/of voeding. De huidige meetanalyses maken zichtbaar en duidelijk dat deze stoffen schadelijk zijn voor de gezondheid.

Kent u twee patiënten die identieke klachten, medische achtergrond en microbioom hebben? Karin Pijper en Dennis Zeilstra denken van niet en laten aan de hand van een concrete casus zien dat iedere patiënt uniek is en daarom een individuele benadering verdient. Vanuit de praktijk en de wetenschappelijke literatuur, tonen ze dat bij de meeste patiënten multimorbiditeit speelt: het gelijktijdig aanwezig zijn van meerdere gezondheidsproblemen. Alleen dat al maakt patiënten uniek, maar ook hun microbioom is zo uniek als een vingerafdruk. En dat is van groot belang, omdat het microbioom een rol speelt in vrijwel alle gezondheidsproblemen.

De traditionele visie op darmbacteriën als een statische verzameling van 'gezonde' en 'ziekmakende' bacteriën is achterhaald. Hedendaags inzicht toont aan dat het darmmicrobioom een dynamisch ecosysteem is, gestuurd door complexe interacties zoals substraat- en ruimtecompetitie. Dit verandert de manier waarop we naar individuele bacteriesoorten kijken: ze kunnen niet eenvoudig als gezond of ziekmakend worden gelabeld zonder de context van het gehele ecosysteem.

In de complementaire praktijk is de aandacht sterk gericht op het darmmicrobioom. Een aangepast voedingspatroon plus suppletie brengt bij veel patiënten verbetering. Maar het is vreemd dat analyse en interventie van het mondmicrobioom vaak wordt overgeslagen. Terwijl het mond­microbioom toch een onderdeel is van het gehele spijsverterings­systeem. Optimalisatie van het mondmicrobioom is essentieel voor een goede gezondheid en belangrijk als onderdeel van een integrale therapie.

Onze voorouders erkenden de cruciale rol die gefermenteerd voedsel en micro-organismen spelen in  gezondheid, vooral de darmgezondheid.