Hoewel in de geneeskunde de verschillen tussen de seksen eindelijk aandacht beginnen te krijgen, woedt daarbuiten in sommige landen een felle discussie over of er überhaupt verschillen tussen mannen en vrouwen bestaan (1). Het gaat in deze discussie niet over gelijkwaardigheid, maar over gelijkheid in de zin van identiek zijn: de voorstanders claimen dat er geen biologische verschillen zijn (2).
In de geneeskunde ontdekken we echter juist tal van verschillen tussen mannen en vrouwen, die tot voor kort nauwelijks belicht waren en tot riskante situaties hebben geleid; de onderzoeker en de behandelaar waren immers vrijwel altijd man. Veel nieuw onderzoek attendeert ons niet alleen op de vaak genoemde psychologische verschillen (3), maar ook op verschillen in smaakvoorkeuren (4), lichaamssamenstelling (5), cardio-metabole verschillen (6), verschillen ten aanzien van de verwerking van geneesmiddelen (7), en verschillen in het rustmetabolisme (8), temperatuurregulatie (9) en darmmicrobiota effecten (10). Daarnaast presenteren vrouwen bij aandoeningen andere klachten dan mannen (11), is de pijnbeleving anders (12), beleven vrouwen angst anders (13) en maken vrouwen bij klachten en ziekten meer gebruik van complementaire behandelingen dan mannen (14). Voor de behandelaar is het belangrijk de man vs vrouw verschillen te onderkennen en het beleid hierop mede af te stemmen: een gender-personalized benadering.
Verschillen tussen mensen hoeven gelijkwaardigheid niet in de weg te staan. Toch is gelijkwaardigheid tussen de seksen niet vanzelfsprekend. Want al eeuwenlang bestaat, ook nu en ook in de geneeskunde, ongelijkwaardige behandeling van mannen en vrouwen, en wel op alle vlakken (gelijke kansen, gelijke waardering, gelijke beloning) (15) en in alle richtingen: tussen en jegens de mannelijke en vrouwelijke patiënt, arts, verpleegkundige, assistent, manager, onderzoeker en beleidsmaker.
Bewustwording van het eigene van mannen en vrouwen, ingebed in het principe van gelijkwaardigheid (16), is een langzaam maar noodzakelijk proces, dat personalized health de waardige plaats kan geven die het verdient.
Over de spreker
Drs. Anna Kruyswijk-Van der Heijden is arts n.p. Na de afronding van haar studie geneeskunde aan de Universiteit van Leiden in 1979, werkte zij als assistent- kinderarts en daarna tot 1985 als huisarts. In haar consultatieve praktijk voor integrale geneeskunde heeft zij vanaf 1983 de reguliere geneeskunde en voedingsgeneeskunde (natuurgeneeskunde en nutritionele geneeskunde) gecombineerd. Ze heeft vanaf haar studietijd een brede en vanzelfsprekende belangstelling voor verschillende invalshoeken die de basis van ziekte en gezondheid beschrijven, en met een groot vertrouwen in de ‘eigen-wijsheid’ van mensen. Na bijna 30 jaar praktiserend arts geweest te zijn, is zij in 2008 overgestapt naar preventie met de oprichting van Jouw Voeding, een onafhankelijke organisatie voor educatie over en onderzoek naar voeding en gezondheid.