december 2013

De Amerikaanse 'Guideline on the treatment of blood cholesterol to reduce atherosclerotic cardiovascular risk in adults' breekt met het idee dat statines het cardiovasculaire risico beperken doordat ze 'het cholesterolniveau' verlagen. 'Statines moeten vooral begrepen worden als medicijnen die het cardiovasculair risico verlagen, niet zozeer de cholesterol,' schrijft prof. Harlan Krumholz in een editorial van de BMJ.

IJzertekort bij patiënten die hemodialyse volgen, kan zowel met vitamine C- als met ijzersuppletie verholpen worden. Dat zagen artsen in een experiment waarbij patiënten met 'functioneel ijzertekort' via intraveneuze weg vitamine C of ijzer toegediend kregen. Beide behandelingen verhoogden significant hemoglobine, serum-ijzer en TSAT. IJzertherapie verlaagde eigenaardig genoeg het ferritine-niveau, maar dat komt omdat andere factoren mede het ferritine-niveau bepalen (ontstekingen, ondervoeding ...).

Dagelijks 40 gram sojabloem in het eten verwerken, helpt hs-CRP, LDL-chosterol en vrije vetzuren in het serum te verlagen. Een supplement met 63 mg daïdzeïne, een soja-isoflavon, had geen invloed op deze bloedmerkers, ondanks het feit dat de doelgroep uit vrouwen bestond die getest waren op hun vermogen om daïdzeïne om te zetten naar het bioactievere equol.

In rode pepers zit een stof, capsaïcine, die de warmteopwekking in het lichaam aanwakkert. Onderzoekers uit Wageningen namen dat waar bij mensen die een dieet volgen. Diëten hebben het frustrerende effect dat ze het hongergevoel verhogen en de warmteproductie in het lichaam verlagen, wat gewichtsverlies tegenwerkt.

Trefwoorden

Extract van gefermenteerde papaja verhoogt de antioxidantstatus bij prediabetes. Onderzoek toonde dat de rode bloedcellen beter bestand zijn tegen oxidatieve stress nadat proefpersonen gedurende 14 weken zes gram van een papaja-extract genomen hadden.De antioxidantcapaciteit nam toe en de oxidatieve schade aan proteïnen daalde.

In een editorial van het gezaghebbende vakblad Annals of internal medicine hebben vier artsen het gebruik van voedingssupplementen sterk ontmoedigd. Ze laten weinig ruimte voor twijfel: 'The case is closed. Voor goed doorvoede volwassenen leveren de (meeste) mineraal- en vitaminesupplementen geen duidelijk nut en kunnen zelfs schadelijk zijn. Deze vitaminen mogen niet gebruikt worden in de preventie van chronische ziekten. Genoeg is genoeg.'

Hartoperaties vergen veel van het hart, hartritmestoornissen zijn een frequente complicatie ervan. Vitamine C kan een eenvoudige remedie zijn, zoals dat aangetoond werd in een Iraans hospitaal bij patiënten die een overbruggingsoperatie moesten ondergaan.

Trefwoorden

Extract van de buitenste bruine rok van de ui verlaagt de LDL-cholesterol bij gezonde jonge vrouwen. Ze verkregen ook een gunstigere 'atherogene index', wat een betere prognose inhoudt voor het hart. Op andere parameters zagen de onderzoekers geen verschillen, zoals hoeveelheid antioxidanten, DNA-schade en vetzuuroxidatie.

Trefwoorden

Obesitas wordt gekenmerkt door een laaggradige ontstekingsstatus en verhoogde niveaus aan inflammatoire cytokines (adipokines) zowel in de circulatie als in de weefsels. De verhoogde expressie van deze adipokines is gerelateerd aan de expansie van wit vetweefsel, waardoor de vetcellen te lijden krijgen onder hypoxie. In labotesten werd aangetoond dat ‘fysiologisch relevante concentraties’ van betaïne (trimethylglycine, een methyldonor) deze inflammatoire respons kan verminderen waardoor er minder IL6 en TNFα geproduceerd worden bij hypoxie, en dus minder adipokines en inflammatie.

DHEA kan de vruchtbaarheid verhogen bij vrouwen met een verminderde ovariële reserve. Turkse artsen zagen aan de hand van verschillende bloedmerkers dat DHEA de vruchtbaarheid verbeterde wanneer vrouwen gedurende zes weken driemaal 25 mg DHEA namen. Significante verschillen werden waargenomen voor follikelstimulerend hormoon (FSH), oestradiol, aantal antrale follikels (AFC), anti-Müllerian hormoon en inhibine B, ongeacht de vrouwen jonger of ouder waren dan 35. Ze besluiten dat DHEA-suppletie een behandeloptie moet worden vooraleer overgegaan wordt tot eiceldonatie.

COPD-patiënten (stadium II/III) kunnen hun antibiotica uitsparen door een extract van Pelargonium sidoides te nemen. Het extract vermindert aanvallen van ademtekort, verhoogt de levenskwaliteit en patiënten verliezen zelfs minder werkdagen. Het nemen van driemaal 30 druppeltjes EPs7630 per dag gaf statistisch significante resultaten en er vielen behalve spijsverteringsklachten geen bijwerkingen te melden.

De inname van omega-3 van sommige bevolkingsgroepen, waaronder een groot deel van de Amerikaanse bevolking, is erg laag. Amerikanen consumeren gemiddeld minder dan 100 mg EPA+DHA per dag, veel lager dan hun eigen richtlijnen: 250 - 500 mg. Een studie maakte een gedetailleerd beeld van de relatie tussen omega-3-inname en omega-3-index (O3I). De O3I is het percentage van EPA+DHA in de celmembranen van erytrocyten, en weerspiegelt de hoeveelheid aan omega-3 in andere weefsels.

Trefwoorden

Alle 11 trials die de laatste 10 jaar gepubliceerd werden, geven blijk van een weldoend effect van yoga op rugpijn. Maar welke bijzondere effecten liggen er aan de basis? Is yoga vervangbaar door gewone stretchoefeningen, of geeft yoga toch dat beetje 'extra'?

Trefwoorden

Een nieuwe studie bracht weer de veel­zijdige genees­kracht van granaat­appel aan het licht. Reuma­patiëntes die gedurende 12 weken een granaat­appel­extract namen, hadden lagere scores op de DAS28-index. Het aantal zwellingen, aantal gevoelige plekken, de ont­stekings­merker CRP en de erytrocyt­bezinkings­snel­heid daalden. Er werd een toename van paraoxanase­activiteit vastgesteld, een enzym dat tegen oxidatie van cholesterol beschermt.

Trefwoorden

Frailty, ‘fragiliteit’, is een moeilijk te vertalen term, maar kan begrepen worden als zwakte, en is bij ouderen geassocieerd aan cachexie en verlies van lichaamsmassa en fysiologische reserves. Het gevolg is een verlies aan mobiliteit en functionele capaciteit, een grotere kwetsbaarheid voor alle stressoren, met een groter morbiditeits- en mortaliteitsrisico.

Enkele Indiase studies toonden aan dat een ayurvedische formule beter helpt tegen angststoornissen dan benzodiazepines. De ‘manasamitra vataka’-formule is een complexe eeuwenoude samenstelling van 28
kruiden, die in India sedert mensenheugenis gebruikt wordt.

Trefwoorden

Het is bekend dat sociaal actieve senioren langer leven, en een lager morbiditeit-mortaliteitsrisico hebben. Een Finse studie onderzocht deze associatie.

Een recente Cochrane review onderzocht het belang van beweging bij dementerenden. Acht recente studies zouden aantonen dat beweging de cognitieve functies kan verbeteren: in vier studies verbeterde beweging de mobiliteit en de mogelijkheid om dagelijkse behoeften uit te voeren, zoals ene korte afstand wandelen of opstaan uit een stoel.

Trefwoorden

Enkele recente publicaties waarschuwen voor het gevaar van het gebruik van ACE-remmers, populaire en veel gebruikte bloeddrukverlagers. Zo zouden die vaak nierschade veroorzaken en zelfs verantwoordelijk kunnen zijn voor nierfalen.

Het vitamine D-deficiëntieseizoen komt er weer aan. Enkele recente studies, niet in verband met de infecties die we kunnen verwachten, maar toch de moeite waard:

Kunnen we psychische aandoeningen herleiden tot een simpel tryptofaantekort? Diverse experimenten waarbij een acuut tekort uitgelokt wordt, suggereren dat 'tryptofaanuitputting' wel degelijk verregaande psychische gevolgen heeft.

Een cocktail met extracten van kolen, druif, appel en soja vernietigt borstkankercellen. Dat elk van die stoffen in staat is om kanker te vernietigen, wisten wetenschappers al langer, maar daarvoor waren steeds hoge, niet-realistische concentraties nodig. Een cocktail met lagere dosissen blijkt nu even krachtig: de groei van kankercellen daalde met 80 % in zes dagen! Na acht dagen kwamen de cellen los uit weefselverband en stierven ze af.

Ginseng is een van de populairste kruiden in Aziatische landen en wordt onder meer genomen door diabetici. Koreaanse onderzoekers zetten een onderzoek bij gezonde, menopauzale vrouwen op touw om de werkingsmechanismen te ontrafelen. Zij namen aan dat ginseng via hormonale effecten invloed uitoefent op het glucose- en insulinemetabolisme. Inderdaad zagen de onderzoekers na twee weken effecten op aldosteron, groeihormoon en DHEAS, naast een daling van nuchtere glucosespiegel en insulineresistentie.

Een Australische meta-analyse spreekt zich niet eensluidend uit over het nut van probiotica om huilen bij baby's te verzachten. De onderzoekers vonden in het totaal twaalf studies die het effect van probiotica op huilen beschreven hadden, en daarvan waren zes studies positief. Enkel voor de stam Lactobacillus reuteri waren de resultaten veelbelovend, maar de onderlinge variatie tussen studies was te grillig opdat sterke conclusies getrokken konden worden.

Trefwoorden

Het proteïne-klievend enzym uit ananas, bromelaïne, heeft immunologische effecten op de mens. Zelfs een enkel supplement met bromelaïne veroorzaakt meetbare veranderingen in het complexe immuunsysteem, zoals daling van IFNγ, IL10 en IL5. Bromelaïne is een protease en kan bepaalde eiwitten een kleinere stukjes klieven. Waarom de klievende activiteit van bromelaïne medicinale effecten uitlokt, is voorwerp van onderzoek. Mogelijk klieft bromelaïne het 'PAR' op endotheel- of darmcellen, dit zijn protease-activated receptoren, receptoren die van groot belang zijn bij onder meer diabetes.

Uit een grootschalige interventiestudie (PREDIMED-studie) bij mensen met een hoog cardiovasculair risico bleek dat frequente consumptie van noten het mortaliteitsrisico flink liet dalen. Na vijf jaar bleek dat degenen die meer dan 3 porties noten per week aten, een 39 %
lager mortaliteitsrisico hadden (all causes). Voor walnoten was de score zelfs nog beter: 45 %!

In een kleine dubbelblind crossoverstudie werd het effect van hoge doses thiamine (3x 100 mg/dag) op slechte glucosetolerantie en diabetes vergeleken met placebo.

Trefwoorden

Een fase-3-studie bewijst dat een supplement met Oost-Indische kers en mierikswortel het optreden van blaasinfecties vermindert bij mannen en vrouwen die er regelmatig last van hebben.
De studie was van hoge kwaliteit: 350 deelnemers werden opgetrommeld en twee dosissen werden uitgetest: 3 x 2 tabletten versus 2 x 2 tabletten plus 2 x 1 placebo versus 3 x 2 placebotabletten. De hoogste dosis had het sterkste effect, wat sterk in het voordeel van de behandeling spreekt.

Patiënten met het metabool syndroom die gedurende 12 weken 1,2 gram knoflookextract per dag nemen, zien hun adiponectinewaarden sterk verhogen. In de placebogroep gingen die waarden zelfs omlaag.

Groenten uit de kruisbloemigen­familie, onder andere koolsoorten en waterkers, houden het risico op kanker laag. Tegen hart- en vaatziekten geldt ook een vermoeden dat broccoli bescherming biedt, maar de wetenschappelijke evidentie is op dat vlak beperkter. Onderzoekers hebben nu een interessante interactie waargenomen tussen actieve stoffen uit broccoli (isothiocyanaten) en varianten van een bepaalde gen (genotype).

Tekort aan thiamine (vitamine B1) is een cardiovasculaire risicofactor. De klassieke gebreksziekte van thiamine heet beriberi en heeft zowel neurologische symptomen (droge beriberi) als cardiovasculaire symptomen (natte beriberi). In het laatste geval kunnen de hartspiercellen te weinig ATP aanmaken en zullen zich zuren in het bloed opstapelen en het bloedvatenstelsel zwaar belasten.

Trefwoorden

Een supplement met zes gram CLA (geconjugeerd linolzuur) verlaagt de ziekteactiviteit en verhoogt de levenskwaliteit bij patiënten die aan een milde vorm van de ziekte van Crohn lijden. Daarbovenop werd een daling van ontstekingsbevorderende immuuncellen waargenomen.