februari 2019

Van het een komt het ander. Jonge sedentaire mannen en vrouwen gaan gezonder eten wanneer ze aangezet worden te gaan sporten. Dat schrijven onderzoekers van de technologische universiteit van Austin, Texas in het vakblad International Journal of Obesity. Ze betrokken meer dan 2500 deelnemers tussen 18 en 35 jaar die ze voor en na het experiment omtrent hun voedingspatroon bevroegen. De deelnemers werden opgedragen drie keer per week een halfuur fitnessen en zo weinig mogelijk aan hun voeding te veranderen. Wat ze dus toch deden.

Trefwoorden

Vitamine C kan de hoeveelheid glucose die na een maaltijd in het bloed verschijnt, verminderen met 36%. Die vaststelling werd gedaan in een studie waar 31 diabetici aan deelnamen, vooral mannen rond de zestig. Ook was er een daling in de bloeddruk en F2-isoprostanen in het plasma, een teken dat de oxidatieve stress gedaald was. Aan het onderzoek werkten Australische en Nederlandse wetenschappers mee.

Resolvine D1, een hormoonachtige stof die het lichaam aanmaakt uit een omega-3-vetzuur, kan ontsteking uitschakelen in de gewrichten. Australische wetenschappers hebben dit proces nauwgezet bestudeerd bij muizen die op een vetrijk dieet werden gezet. De resultaten van hun experimentreeks suggereren dat obesitas ontstekingen in de gewrichten opwekt die het herstel van artrose onmogelijk maken.

Jodium is een belangrijk sporenelement dat tijdens de zangerschap cruciaal is voor de (hersen)ontwikkeling van de foetus. Uit studies is herhaaldelijk gebleken dat zwangere vrouwen moeilijk aan de aanbevolen norm komen. In Nederland geldt voor hen echter geen suppletieadvies. Dat is wel het geval in de Verenigde Staten en ook in Australië en Nieuw-Zeeland. Australische wetenschappers leveren nu opnieuw bewijs dat zonder suppletie onverantwoorde tekorten kunnen ontstaan.

Patiënten in behandeling voor aneurysma (lokale verzwakking) van de buikslagader hebben geen baat bij het nemen van een curcumine-extract. Dat schrijven Canadese artsen in CMAJ nadat ze een gecontroleerde studie met 600 patiënten hadden voltooid. Als meetpunten hadden de artsen vier serumbiomarkers genomen: interleukine-18, creatinine, N-terminal pro-B-natriuretisch peptide en hsCRP. Het aantal gevallen van acute nierschade was zelfs hoger in de groep die curcumine nam.

Een gezond voedingspatroon leidt tot een verlaagd risico op depressieve symptomen, zo blijkt uit het promotie-onderzoek van Esther Vermeulen (Universiteit van Amsterdam). Zij vond een relatie tussen een gezond voedingspatroon (met veel groenten, olijfolie, granen, fruit, vis, peulvruchten en melkproducten en een gematigde hoeveelheid rood vlees) en een verlaagd risico op depressieve symptomen.

Trefwoorden

Scientific Reports en The Journal of Alzheimer’s Disease publiceerden kortgeleden twee studies waarbij de rol van aorta-stijfheid door atherosclerose werd onderzocht als factor bij respectievelijk de retinale arteriole gezondheid en de ontwikkeling van dementie.

Variaties van het COMT-gen kunnen verklaren waarom vitamine E in grootschalige studies geen netto gunstig resultaat kon boeken in de preventie van hartziekte en kanker. Het COMT-gen – catechol-O-methyltransferase – is het meest bekend als afbraakenzym van dopamine en adrenaline, maar het enzym voert nog tal van andere taken in het lichaam uit. Onderzoekers hebben ontdekt dat vrouwen met de met/met-variant beter beschermd waren tegen kanker wanneer ze vitamine E-supplement namen.

Markers voor botafbraak nemen toe en die voor botopbouw dalen wanneer volwassenen een dieet arm aan groenten en fruit volgen. De botmarkers verbeteren terug na een periode veel fruit en groenten gegeten te hebben. Dat wees Amerikaans onderzoek uit met 29 jonge, gezonde proefpersonen, die zes weken lang weinig, acht weken lang veel en daarna weer zes weken lang weinig groenten en fruit aten.

Een preparaat met curcuminoïden kan stoelgangdrang, patiëntwelzijn en ziekteactiviteit verminderen bij patiënten die aan de chronische darmontsteking colitis ulcerosa lijden. Dat blijkt uit een Iraanse studie waaraan 56 patiënten aan deelnamen en waarin een 'nanomicel-preparaat' van curcuminoïden getest werd op 56 patiënten. Alle patiënten namen ook de ontstekingsremmer mesalamine.

Trefwoorden

Veel mensen met chronische ziekten krijgen er mee te maken, ook al zullen ze de term niet altijd kennen: de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR). Daarmee wordt aangegeven met welke snelheid de nieren het bloed filteren op afvalstoffen. Een verlaagde GFR geeft aan dat er iets mis is met het functioneren van de nieren. Maar het kan ook problemen opleveren als deze GFR juist te hoog is. Deze ‘renale hyperfiltratie’ blijkt mede te samen hangen met iemands vitamine D-status.

Trefwoorden

Het komt niet vaak voor dat in één onderzoek van een reeks voedingsstoffen tegelijk werkzaamheid wordt aangetoond in het voorkomen van een ziekte. Dat is het geval in een meta-analyse naar de preventieve werking van vitaminen en carotenoïden op het ontstaan van leeftijdsgebonden cataract ofwel (‘grijze’) staar. Ter verduidelijking: het gaat hier niet om glaucoom, ook wel ‘groene staar’ genoemd.

Wie milieubewust eet, eet ook gezond. Dat beweren onderzoekers van de Tulane University in het American Journal of Clinical Nutrition nadat ze voor het eerst de voedingswaarde van een voedingspatroon hebben vergeleken met de milieu-impact ervan. Ze baseerden zich op 16.800 persoonsgegevens afkomstig van (NHANES-)bevragingen die tussen 2005 en 2010 gehouden werden. Het spreekt voor zich dat niet elk milieuvriendelijk voedingsmiddel ook gezond is.

Trefwoorden

Lycopeen verlaagt pyruvaat en andere metabolieten bij patiënten met een verhoogde PSA-waarde. Dat leidden Britse wetenschappers af uit de ProDiet-studie waarin 133 prostaatpatiënten gedurende zes maanden een supplement met lycopeen, groenethee-extract of placebo namen. Door het profiel van metabolieten (metaboloom) naast het genetisch profiel te leggen, konden de onderzoekers achterhalen dat toename in pyruvaat vermoedelijk verband houdt met de prostaatbeschermende eigenschap van lycopeen.

De prevalentie van diabetes type 2 stijgt wereldwijd dramatisch. Veel leefstijlfactoren zijn geassocieerd met een verhoogd risico op deze ziekte. Uit de resultaten van een recent gepubliceerde studie in The Journal of Nutrition blijkt dat ‘niet ontbijten’ de kans op diabetes type 2 verhoogt.

Trefwoorden

Het heet interstitiële longziekte bij bindweefselziekte, in het Engels afgekort met CTD-ILD. Onderzoekers uit China hebben kunnen vaststellen dat de aandoening gepaard gaat met een tekort aan vitamine D. CTD-ILD behoort tot een groep van ongeveer 150 soorten interstitiële longziekten (ILD) en is een longaandoening die optreedt bij bindweefselziekte ofwel connective tissue disease (CTD).

Wat zijn de effecten van het aanvullend gebruik van antioxidanten door patiënten die voor kanker worden behandeld met chemotherapie of bestraling? Het is een vraag waar de wetenschap geen eenduidig antwoord op heeft. Volgens Duits onderzoek uit 2019 valt de combinatie af te raden, althans bij borstkanker.

Een klinische studie die in The Lancet verscheen geeft weinig uitsluitsel over het nut van een omega-3-supplement om darmkanker te voorkomen. In die studie werden 700 deelnemers die behandeld waren voor goedaardige darmpoliepen, gevraagd om gedurende een jaar 2 g EPA, 300 mg aspirine en/of placebo te nemen. Het hoofddoel van de studie werd niet bereikt: het aantal deelnemers bij wie na een jaar terug darmpoliepen aangetroffen werd, verminderde niet. Niettemin sluiten deze resultaten een chemopreventieve werking niet helemaal uit. 

Roken tijdens de zwangerschap vermindert de longfunctie van drie maanden oude baby's, maar door vitamine C te nemen, kan het nadelig effect substantieel teruggedrongen worden. Dat besluiten Amerikaanse onderzoekers van diverse onderzoeksinstellingen op basis van een klinische studie met 250 zwangere rokende vrouwen. Die dienden van de 13e tot 23e zwangerschapsweek dagelijks 500 mg vitamine C in te nemen.

Toevlucht nemen tot frisdrank tijdens een zware inspanning onder de hete zon is geen goed idee. Onderzoekers van de University at Buffalo, New York, hebben acute nierschade opgetekend bij 12 volwassenen die zware arbeid moesten verrichten bij een temperatuur van 35°C en die zich laafden aan liters frisdrank. De experimentele omstandigheden waren vergelijkbaar met wat arbeiders tijdens een halve werkdag doen en drinken.

Het ketogeen dieet is een oude maar werkzame remedie tegen epilepsie maar is lastig om te volgen. Onderzoek van de universiteit van South Florida suggereert dat ook ketogene suppletie het aantal epilepsie-aanvallen kan verminderen zonder dat er een koolhydraatarm dieet mee gemoeid is. Ze hebben hun hypothese met succes getest bij ratten.