
Moeders die tijdens de zwangerschap kiezen voor een gevarieerde, volwaardige voeding stimuleren de hersenontwikkeling van hun kind. Ook borstvoeding draagt aantoonbaar bij aan gezonde hersenontwikkeling, los van andere factoren. Dit blijkt uit een recente studie, gepubliceerd in PLOS medicine.
Tussen 2008 en 2010 startten 700 zwangere vrouwen in de COPSAC2010-cohortstudie. De onderzoekers verzamelden voedingsgegevens via een uitgebreide voedingsvragenlijst (360 items) rond de 24e zwangerschapsweek. Ze controleerden de voedingsinname met bloedanalyses om de objectieve samenstelling van de voeding te bepalen. Twee duidelijke voedingspatronen kwamen naar voren: een Westerse voeding, rijk aan bewerkte producten, vetten en suiker; en een gevarieerde voeding met veel groenten, fruit, vis, eieren, noten en volle granen. De onderzoekers maten de hoofdomtrek van de kinderen vanaf 20 weken zwangerschap tot 10 jaar, en testten hun cognitieve ontwikkeling op 2,5 jaar (Bayley-schaal) en op 10 jaar (WISC IQ-test). Ook hielden zij de duur van borstvoeding bij. Ze hielden rekening met genetische factoren door polygenetische risicoscores voor intelligentie en hoofdomtrek toe te voegen aan hun modellen.
Kinderen van moeders met een Westerse voeding groeiden langzamer qua hoofdomtrek en scoorden lager op cognitieve tests. Al op 2,5-jarige leeftijd presteerden deze kinderen zwakker dan leeftijdsgenoten. Op 10-jarige leeftijd hadden ze gemiddeld een lager IQ dan kinderen van moeders met een gevarieerde voeding. De hoofdomtrek groeide sneller bij kinderen van moeders met een gevarieerd voedingspatroon, en deze toename hing sterk samen met hogere IQ-scores.
Langdurige borstvoeding stimuleerde de hoofdomtrekgroei onafhankelijk van de voeding tijdens de zwangerschap. Kinderen die borstvoeding kregen én een moeder met een gevarieerde voeding hadden, ontwikkelden een meetbaar voordeel in hersengroei en intelligentie. Hoofdomtrek fungeerde hierbij als belangrijke schakel: ongeveer 13% van het positieve effect van de gevarieerde voeding op IQ verliep via een grotere hoofdomtrek.
Deze studie onderstreept het belang van goede voeding vóór en tijdens de zwangerschap, en in de eerste levensfase van het kind. De auteurs pleiten voor vervolgonderzoek naar onderliggende mechanismen, zoals de rol van het microbioom of epigenetische processen.