VGBC2018 | "Metabolisme in 'winterslaap' bij het chronisch vermoeidheidssyndroom"

CVS geen aanstellerij. Keiharde biochemische feiten op een rij

Prof. dr. Frits A.J. Muskiet, emeritus hoogleraar pathofysiologie en klinische chemische analyse aan het universitair Medisch Centrum Groningen

CVS is een heterogene ziekte met een onbekende oorzaak. Er lijkt sprake te zijn van een allostatische overlading, met oorzaken in chronische stress met een psychische, infectieuze, of gecombineerde achtergrond, in een daarvoor gevoelige persoon die onder meer gekarakteriseerd wordt door een hoge mate van perfectie en morele standaarden. De belangrijkste symptomen zijn vermoeidheid, malaise na inspanning, slaapstoornissen, onvoldoende herstel na rust en slaap, cognitieve stoornissen, overgevoeligheid en autonome disfunctie, waaronder moeilijkheden om rechtop te staan.

Centraal in de achtergrond van de symptomen lijken processen te staan die te maken hebben met het energiemetabolisme en inflammatie. Inflammatie en metabolisme zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, tegenwoordig aangeduid als ‘metabole inflammatie’. Recente studies toonden de biochemische basis van het gedownreguleerde energiemetabolisme als ook de chronische toestand van lage-graadinflammatie. Het betreffen case-controlstudies die zich richtten op epigenetische veranderingen, het metaboloom, immuunfactoren, microbioom en viroom, en de schildklier. Hun uitkomsten brengen ons niet dichter bij de oorzaak, maar tonen metabole adaptaties op een naar vermoeden chronische inflammatoire trigger met een psychische, infectieuze of gecombineerde achtergrond. Ze verklaren in hoge mate de CVS-symptomen en dienen daarmee de laatste twijfels weg te nemen over CVS als een waarachtige ziekte, mocht hierover nog onzekerheid bestaan.

Over de spreker

Frits A.J. Muskiet studeerde Biochemie aan de RijksUniversiteit Groningen (RuG. In 2000 werd hij benoemd tot Hoogleraar Pathofysiologie en Klinische Chemische Analyse bij de Wiskunde & Natuurwetenschappen van de RuG en als Universitair Hoofddocent aan de Faculteit Geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). In 2015 ging hij met emeritaat, maar is nog steeds actief. Tot nu toe was hij betrokken bij 30 promoties en hij is (co)auteur van meer dan 270 PubMed geregistreerde publicaties. Frits Muskiet heeft een warme belangstelling voor evolutionaire geneeskunde.