Hormese verwijst naar het gunstige effect van een prikkel (stressor) die in een hogere intensiteit schadelijk is (zie figuur 1), kort door de bocht getypeerd als ‘that which does not kill us makes us stronger’.1,2 Door hormese is preconditionering mogelijk: eerdere blootstelling aan een lage dosis van een toxine of stressor verhoogt de weerstand tegen een hogere, veelal schadelijke of zelfs lethale dosis van dezelfde stressor.2,10 De term hormese is oorspronkelijk afkomstig uit de toxicologie als aanduiding voor de bifasische dosis-respons op een behandeling (chemisch, thermisch, radiologisch), waarbij in een lage (niet-toxische) dosis sprake is van een gunstig of stimulerend effect en in een hoge (toxische) dosis van een remmend of toxisch effect.1,3,4
Toxicologen hebben vastgesteld dat toxines vaker een hormetische dosis-respons effect hebben dan een lineaire dosis-respons effect (waarbij het gunstige effect afwezig is).
Beste bezoeker, u heeft geen toegang.
Enkel (web)abonnees hebben toegang tot tijdschriftartikelen. Het webabonnement is nog in de maak.
U kunt zich wel alvast (gratis) registreren en tal van andere webartikelen raadplegen!
Auteur
Trefwoorden:
Figuren
Verschenen in
Referenties
1. Calabrese EJ et al. Biological stress response terminology: integrating the concepts of adaptive response and preconditioning stress within a hormetic dose-response framework. Toxicol Appl Pharmacol. 2007;222:122-128.
2. Mattson MP. Hormesis defined. Ageing Res Rev. 2008;7:1-7.
3. Johnson JB et al. Alternate day calorie restriction improves clinical findings and reduces markers of oxidative stress and inflammation in overweight adults with moderate asthma. Free Radic Biol Med. 2007;42:665–674.
4. Calabrese V et al. Cellular stress responses, hormetic phytochemicals and vitagenes in aging and longevity. Biochimica et Biophysica Acta 2012;1822:753-783.
5. Gems D et al. Stress-response hormesis and aging: “That which does not kill us makes us stronger”. Cell Metabolism 2008;7(3):200-203.
6. Quik M. Smoking, nicotine and Parkinson's disease. Trends Neurosci. 2004;27(9):561-568.
7. Hayes DP. Nutritional hormesis. Eur J Clin Nutr. 2007;61:147-159.
8. Mattson MP et al. Neurohormetic phytochemicals: low-dose toxins that induce adaptive neuronal stress responses. Trends Neurosci. 2006;29(11):632-9.
9. Mattson MP. Energy intake and exercise as determinants of brain health and vulnerability to injury and disease. Cell Metab. 2012;16(6):706-22.
10. Kessler HS et al. The potential for high-intensity interval training to reduce cardiometabolic disease risk. Sports Med. 2012;42(6):489-509.
11. Ciolac EG. High-intensity interval training and hypertension: maximizing the benefits of exercise? Am J Cardiovasc Dis. 2012;2(2):102-110.
12. Elliott AD et al. Interval training versus continuous exercise in patients with coronary artery disease: a meta-analysis. Heart Lung Circ. 2014 Sep 16.
13. Mao L et al. Hormesis in aging and neurodegeneration - a prodigy awaiting dissection. Int J Mol Sci. 2013;14:13109-1312.
14. Ji LL et al. Exercise and hormesis: activation of cellular antioxidant signaling pathway. Ann N Y Acad Sci. 2006;1067:425-35.
15. Zimmermann A et al. When less is more: hormesis against stress and disease. Microbial Cell 2014;1(5):150-153
